Gásta lea bassi

Gásta lea Ipmila skeaŋka

Teologalaš čiekŋudeapmi

Govva: Kristin Lidell/Ikon

Buohkat leat ožžon eallima Ipmilis. Ipmil berošta juohke olbmos ja buot sivdnádusain. Maiddái gásta lea Ipmila skeaŋka: Gásta dáhkida ahte Ipmila ovddasmoraš gusto dasa gii gásttašuvvo. Danin namuhatge su nama gii gásttašuvvo jitnosit ja čielgasit, Jesaja 43:1–2:  

”Ale bala, mun lean lonistan du, 
mun lean addán dutnje du nama, don lea mu. 
Go don manat čáziid čađa, de mun lean duinna.”

Gásta lea eaŋkilis meannu, mii sisttisdoallá buot osiid eallimis. Eallimis leat sihke buorit ja bahás beaivvit. Dat gii lea gásttašuvvon, sáhttá luohttit ahte fátmmastuvvo Ipmila ráhkisvuhtii. Dat lea lohpádus mii addo gásttas. Danin lea gástá juoga masa álo máhccat ja doalahit.

Girku gásttaša Jesusa gohččomiin 

Mii gásttašit go Jesus lea girkui addán gohččuma gásttašit. Mii leat maid lohpádusa ožžon ahte Ipmil lea min mielde buot beivviid, ja ii goassege hilggo min, Matteusa evangelium 28:19: 

“Munnje lea addojuvvon buot fápmu almmis ja eatnama alde. Vulget dan dihte ja dahket buot álbmogiid mu máhttájeaddjin: Gásttašehket sin Áhči ja Bártni ja Bassi Vuoiŋŋa nammii ja oahpahehket sin doallat buot maid mun lean gohččon din doallat. Ja mun lean dinguin buot beivviid gitta máilmmi loahpa rádjái.”

Don sáhtát gásttašuvvot váikko man agis

Don gásttašuvvot dušše oktii, go gásta bistá eallin agi. Dat gii mánnán ii leat gásttašuvvon, sáhttá nuorran dahje rávis olmmožin gásttašuvvot. Ollu nuorat gásttašuvvojit konfirmašuvdnaáiggi. Eai soaitte ovdal gártan, ja soames soaitá aiddo fuomášan risttalaš oskku.

Eatnašat gásttašuvvojit mánnán Ruoŧa girkus. Lea stuorra dáhpáhus máná oažžut. Dat geat aiddo leat máná ožžon dovdet ilu, ráhkisvuođa ja ovddasvástádusa, muhto maiddái balu. Got galgá máná dikšut? Got dat galgá oahpat, maid dárbbaša eallimis. Got galggan veahkehit ja suddjet iežan máná?

Gásta lea dáhpáhus, mas mánnái sávvat bures boahtima eallimii. Dat lea bassi boddu mas illu, vuordámušat ja ballu leat seamma áiggi.

Gástaginttal ii játta goassege 

Go váhnemat váldet vuostá gástagintala, mii cahkkehuvvo unna mánáža gásttas, de oažžu mánná mii lea aiddo gásttašuvvon Jesusa sániid, Johannesa evangelium 8:12: 

“Mun lean máilmmi čuovga. Gii čuovvu mu, dat ii goassege vádjol seavdnjadasas, muhto sus lea eallima čuovga.”

Dat gii nuorran dahje rávis olmmožin gásttašuvvo váldá ieš iežas gintala. Máŋggas cahkkehit dan gástabeaivvi, muhto sáhttá maid viežžat dan go eallin lea lossat. dahje cahkkehit go eallima háliida giitit. Dat lea čuovga mii ii goassege játta, mii bagadallá, addá eallinmovtta, fámuid ja doaivaga.

Mii jápmit ja bajásčuožžilit Kristusiin 

Eallimis lea eallinvuoibmi ja illu, ja máhttu imaštallat ja dahkat buriid. Muhto go eallit, de fertet maid vásihit ahte vuoimmehuvvat ja massit ilu. Dakkáriid mat dagahit ahte mii massit doaivaga ja šaddat arvvaheamit, dahje dagahit ahte eat leat seamma buorit go sáhtášeimmet. Buot mii váikkuhit eallimii, leat iešguđetge lágan jápmimat biibbala mielde. 

Risttalaččat jáhkket ahte Jesus lea sihke Ipmil ja olmmoš. Go olmmožin šaddá (mii gohčoduvvo inkardnašuvdnan) váldá Ipmil oasi olbmuid eallineavttuin. Ii oktage hilgojuvvo. Go Jesus jápma, de dat mearkkaša ahte ii miige olbmo eallimis leat amas Ipmilii. 

Jesusa bajásčuožžileapmi mearkkaša ahte eallin lea gievrrat go jápmin. Váikko jáhkká bajásčuožžileapmái, de ii mearkkaš ahte álo lea optimista. Dat mearkkaša ahte olmmoš luohttá Ipmilii, gii lohpida veahkehit iešguđetge jápmimiid čađa eallimis, ođđa eallimii. Gii lohpida ođđa fámuid, ođđa doaivaga ja ođđa roahkkatvuođa. Danin muhtumin dadjet girkus ahte gástá lea jápmit ja bajásčuožžilit Kristusiin.

Muhtumin cealká girku ahte "eallit iežas gásttas" dahje ahte gásta lea eallinoaidnu. Gástta ulbmil lea muittuhit ahte Ipmil lea lohpidan leat min mielde buot beivviid - váivves, somás ja buot beivviid dan gaskkas.

Gásta lea seamma buot risttalaččaide 

Gásttas ii namuhuvvo searvegoddi gos gásta dáhpáhuvvá. Gásta dáhpáhuvvá Áhčči ja Bártni ja Bassi Vuoiŋŋa nammii buot risttalaš girkuin. Dat gii gásttašuvvo gullá máilmmiviidosaš girkui. Seammás šaddá dat gii Ruoŧa girkus gásttašuvvo Ruoŧa girku ja dan searvegotti miellahttu, gos ássá.

Gásta ja oahpahus gullet oktii

Jesus dajai ahte mii galgat gásttašit ja oahpahit. Gásta ja oahpahus gullet oktii. Dat ahte njuoratmánát gásttašuvvojit ii mearkkaš ahte galget dihto geahččaleami ceavzit, man bálká lea gásta. Muhto go oahppat eanet maid risttalaš osku mearkkaša, de oažžu gásta čiekŋalit mearkkašeami. 

Risttalaš osku lea oktavuohta Ipmilii, gii addá vásáhusaid ja ipmárdusaid, mat buktet daguid ja addá oktavuođa eará olbmuide doložis dálážii. Oskku ovdáneapmi lea buot risttalaččaid oktasaš bargu. Dat dáhpáhuvvá olles eallima. Go leat gásttašuvvon, de leat oassin dulkonárbevierus, olbmuid guhkes áiggiid lohkamis, jurddašeamis ja fuomášemiin.  

Mii váldit vuostá girku árbevieru ja mii doarjut dan. Danin lea dehálaš ahte searvegoddi dagaha ahte olbmot besset gulahallat, ja buohkat besset ovdanbukti iežaset ipmárdusaid oskui ja iežaset vásáhusaid das got Ipmil guoddá ja addá fámu.

Ovttas mii leat girku

Go gásttašuvvot, de šattat oassin girkus. Girku buohtastahtto Kristusa rupmašiin – das leat máŋga iešguđetge oasi ja dattege lea ollislaš, Romarreive 12:4–8

"Dasgo nugo mis lea okta rumaš ja das leat máŋga lahtu main guđesge lea sierra doaibma, nu maiddái mii buohkat leat okta rumaš Kristusis, muhto sierra mii leat guhtet guimmiideamet lahtut. Mis leat iešguđetlágan árpmuattáldagat, juohkehaččas dan árpmu mielde maid Ipmil lea addán midjiide. Dat geas lea profehtalaš attáldat, geavahehkos dan oskkus mielde. Dat geas lea bálvalus, bálvalehkos, dat gii lea oahpaheaddji, oahpahehkos. Dat gii lea ožžon arvvosmahttima attáldaga, arvvosmahttos. Dat gii addá opmodagastis, addos árvasit; dat gii jođiha, jođihehkos áŋgirvuođain; dat gii čájeha váibmoláđisvuođa, dahkos dan iluin."

Dat ahte risttalaččat lea okta rumaš, dat lea nanu oktavuođa duođaštus. Go lea gásttašuvvon, de leat oassin seamma rupmašis ollu earáiguin. Mii eat leat válljen guhtet guimmiideamet, muhto Jesus lea addán midjiide báhkkoma, ahte mii galgat ráhkistit daid geaidda ii leat gullevašvuohta, ja maiddái daid geaidda eat liiko.

Dát earuha girku searvevuođa máŋga, dahje eanaš eará searvevuođain dahje organisašuvnnain. Lea váttis eallit dáid eallinárvvuid mielde. Muhto dat leat eallinárvvut, maid eat sáhte hilgut dahje heaitit geahččaleamis olahit. Go girku searvevuohta lea buohkaid, de leat girkut dehálaččat servodahkii, mii maid lea buohkaid várás, váikko leat nu iešguđetgeláganat. Girku rájiidrasttideaddji searvevuohta lea dehálaš servvodahkii, mii maiddái galggašii leat rájiidrasttideaddji, beroškeahttá das mii earuha min.

Oktavuohta mas eallit

Gásta addá árpmu, vuoimmi ja gohččuma. Ipmila árbmu lea Ipmila attáldat rievdameahttuma rievdadit – seavdnjadasas cahkkehit čuovgga, rahpat dan mii lea giddejuvvon, váldit badjelasas nođiid min olggiin. Árbmu ii leat dábálaš dáhkádus, mainna buhtada vahágiid. Muhto dat lea dáhkádus ahte Ipmil ii hilggo min. Danin lea gástá juoga masa sáhtát máhccat ja vuoimmi viežžat, juoga mas eallit juohke beaivvi. Gásta sáhttá buktit ovdán buoremus beliid dus ja movttiidahttá du go dárbbašat dan eanemus. 

Muitaluvvo ahte go Martin Luther lei váivvis, de čálii "Mun lean gásttašuvvon". Jos gásta galgá mearkkašit midjiide maidege, de ferte dat leat juoga láhkái oassi min duohtavuođas. Don várra ožžot čeabetčiŋa go gásttašuvvojit, máid duollet dálle sáhtát bidjat badjelasat? Ja go searvvat Ipmilbálvalussii, de muittát gástta iešguđetge láhkái, eandalii go bovdejuvvot rihpaid ávvudeapmái. Gásta dagaha ahte mii gullat Kristusii ja eallit ovttas suinna. Rihpat dahket ahte mii bissut searvevuođas ja duođašta dan álo go váldit vuostá daid.

Oktavuohta mas vuolgit

Go leat gásttašuvvon, de mis lea gullevašvuohta girkui, muhto eat mii galgga bissut dan seinniid siste. Gásta lea maid "gohččun", mii mearkkaša ahte galgat dahkat buori máilbmái ja olbmuide. Buot gásttašuvvon áŋgiruššan dárbbašuvvo. Dát guoská olbmuide geaiguin deaivvadit. Go leat gásttašuvvon, de galgat iežamet eavttuiguin leat mielde hukseme buori servvodaga. Olles máilbmi lea Ipmila máilbmi.

Muitalusat leat maid min birra 

Gásta lea min iežamet eallima birra, nugo mii buohkat dan dovdat. Das lea giitevašvuohta ja illu go gávdnot, das lea vealgi ja deaddu mas háliidat bestojuvvot eret, das lea áibbašeapmi ja gažaldagat. Buot dát biddjo Ipmila háldui. Jesusis oaidnit mii Ipmila, geainna deaivvadit gásttas. Osku lea oktavuođaid birra ja risttalaš osku sisttisdoallá erenoamáš oktavuođa Jesusii.

Muitalusat su birra sáhttet rahpasit ja vásihuvvot deaivvadeapmin suinna. Risttalaš searvegottis ii gula dušše sága su birra, muhto dat lea oassin muitalusas. Maid son dajai ja dagai ii leat dušše biibbala olbmuide, muhto maiddái midjiide. Danin lea dehálaš ahte mii ovttas ságastit teavsttaid birra. Maid dat muitalit midjiide? Lea go dain bagadeapmi dahje jeđđehus? Man láhkái hástalit dat min?

Gástta ulbmil 

Gástta ulbmila sáhttá máŋgga láhkai čilget. Juohke áiggis leamaš iešguđetge oaidnu. Uhca katekismusas čállá Martin Luther, ahte suttuide lea addon ándagassii, jápmin lea vuoittáhallan, biro lea vuoittáhallan ja ávdugasvuohta lea addon. Odne mii čilget eallima ja gástta eará sániiguin: ulbmil mii ulbmilmeahttuma hástala, gullevašvuohta skeaŋkan mas eai leat gáibádusat, ráhkisvuohta mii vuoitá buot badjel, luohttevašvuohta mii gusto sihke eallimii ja jápmima ovdii.

Buressivdnádus - rávdnji mii eallima bálvala

Gástta buressivdnideapmi muittuha ahte mii leat oidnojuvvon ja ráhkistuvvon. Ipmila lea ámadajus jorgalan min guvlui. Maiddái dalle go eat leat oassin searvevuođas ja go illá sáhttit iežamet čalmmiide geahččat. Min bargu lea doalvut buressivdnádusa viidáset. Dat ii vuoiŋŋas, dat lea rávdnji mii bálvala eallima.

Hearrá buressivdnidivččii din ja várjalivččii din.
Hearrá čuvgešii muođuidis didjiide ja livččii
didjiide árbmugas. Hearrá jorgalivččii muođuidis
din beallái ja attášii didjiide ráfi. 

Bismareivves Eallit gásttas sáhtát lohkát eanet gástagovvádsaid birra ruoŧagillii